Ο οικίσκος στη στάση λεωφορείων της οδικής διακλάδωσης Γέρμα

Ο οικίσκος αναμονής επιβατών λεωφορείων
στην παλαιά οδική διακλάδωση Γέρμα.

Έως τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960 οι κάτοικοι του Γέρμα μετέβαιναν στην Καστοριά με τα υποζύγιά τους (: άλογα, μουλάρια, γαϊδουράκια), συνήθως μέσω Κορησού και Μαυρόβου. Μόνο μία ημέρα της εβδομάδας, την Τρίτη, ερχόταν στο χωριό τους ένα "πράσινο" λεωφορείο κι έπαιρνε και μετέφερνε τους "παζαρίσιους" κατοίκους στη λαϊκή αγορά του Άργους Ορεστικού.

Όσοι Γερμανιώτες ήθελαν τότε να ταξιδέψουν προς την Κοζάνη, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα πήγαιναν με τα πόδια ή με κάποιο φορτηγό ζώο τους στη λεγόμενη "διακλάδωση", που απέχει περίπου 7 χιλιόμετρα απ’ τον οικισμό Γέρμα. Εκεί στέκονταν αναγκαστικά στην ύπαιθρο και ανέμεναν επί αρκετή ώρα, υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες (: κρύο, ζέστη, βροχή, χιόνι), τη διέλευση του λεωφορείου που θα τους μετέφερε στον προορισμό τους.

Το "πράσινο" λεωφορείο που οδηγούσαν
οι αείμνηστοι Γερμανιώτες Γιώργος Ντακαράς
και Ζήσης Ράτσος, κατά τη δεκαετία του 1960.
Η φωτογραφία ελήφθη από αξιόλογο
ιστότοπο του Βογατσικού.

Αυτή η υπαίθρια και δυσχερής αναμονή των χωρικών στην οδική διακλάδωση Γέρμα έπαψε περί το έτος 1962 (;), επί προεδρίας του αείμνηστου Κωνσταντίνου Βούρδα (;). Τότε οικοδομήθηκε εκεί ο υπάρχων οικίσκος που "στέγαζε επ’ ολίγον” και "φιλοξενούσε" μέχρι το έτος 2010 όλους τους Γερμανιώτες ταξιδευτές. Κατά το έτος αυτό δόθηκε στην κυκλοφορία η Εγνατία οδός και κατόπιν τούτου δημιουργήθηκε νέα οδική διακλάδωση προς τον Γέρμα, σε απόσταση 2 χλμ. πιο πέρα απ’ την παλιά, στο εικονοστάσι του Αγίου Κωνσταντίνου Βογατσικού. Έτσι αχρηστεύτηκε κι εγκαταλείφτηκε ο εξεταζόμενος οικίσκος.

Σήμερα, το αναφερόμενο σπιτάκι αναμονής των επιβατών είναι θεατό και αναγνωρίσιμο απ’ όλους τους επιβάτες αυτοκινήτων που πηγαινοέρχονται στον Γέρμα. Το ίδιο σπιτάκι, ειδικά για τους παλαιότερους των Γερμανιωτών, είναι και αποτελεί κι ένα ιδιότυπο "κυτίον αναμνήσεων”, μία διαρκής υπενθύμιση της σκληρής, αλλ’ όμως και γλυκιάς ζωής των νεανικών τους χρόνων.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Στα παλιά λεωφορεία

Πάντα μέσα στα παλιά λεωφορεία

κάποια βάσανα γυρνάνε στο κορμί τους

κι ένα αχ, που το σκεπάζει η μηχανή τους

πως αλήθεια να βοηθήσεις την ζωή

την ζωή που στα παλιά λεωφορεία

κώδικα έχουν οι ψυχές πλέον δικό τους

φορτωμένες σαν ταγάρι τον καημό τους

για ν’ αφήσουνε στην στάση ένα γιατί

το γιατί του τίμιου μόχθου που λερώνει

των παλιών λεωφορείων τις στιγμές

κι απ’ τα τζάμια να χαζεύουνε οι μόνοι

πως νερώνουν το παράπονο οι βροχές

τις βροχές που αγαπούν τα λεωφορεία

κι ο βοριάς, όταν αντίθετα φυσάει

παίρνει τα όνειρα "ελευθέρας" και τα πάει

στου ανέφικτου τον άσπιλο ουρανό

μ’ ένα τράνταγμα ξυπνώ στον ουρανό σου

τον ρωτώ αν μ’ αγαπά κι αν θα μπορέσει

να κρατήσει η καρδιά την πρώτη θέση

στην ρουτίνα των παλιών λεωφορείων.

Τραγούδι “Ψιλή βροχή”

Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου.
Μουσική: Κώστας Καπλάνης, Κεφάλας.
Πρώτη εκτέλεση: Γιάννης Μπαφούνης & Μαίρη Λίντα, 1953.

https://www.youtube.com/watch?v=m0y7JbzQqP4

Άποψη του εξεταζόμενου οικίσκου.

Ο Γέρμας Καστοριάς.

Γερμανιώτες μεταβαίνουν έφιπποι στην
 Καστοριά (;) περί το έτος 1960.

Παλαιό λεωφορείο.
Η φωτογραφία ελήφθη απ' το Ίντερνετ.

Ο κ. Ζήσης Τσιουχαδάρης πηγαίνει με το αραβανίσιο
άλογό του στην Καστοριά, περί το έτος 1960.

Η πρόσοψη του θεματικού οικίσκου

Άποψη του  οικίσκου.

Το τζάκι (!) μέσα στον οικίσκο της στάσης.

Φορητές εικόνες και ιερά σκεύη ναών του Γέρμα Καστοριάς

Η Παναγία Οδηγήτρια (έτ. 1775),
η εφέστια εικόνα του Γέρμα.
(Σύνθεση Γ.Τ.Α.)

a)         Εικόνες δεσποτικές τέμπλου

1)         Χριστός ένθρονος-Παντοκράτωρ (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

2)         Παναγία παιδιοκρατούσα - Ρίζα Ιεσσαί (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

3)         Άγιος Γεώργιος έφιππος (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

4)         Άγιος Δημήτριος έφιππος (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

5)         Ιωάννης ο Πρόδρομος (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

6)         Άγιος Νικόλαος (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

7)         Άγιος Αθανάσιος (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1775.

8)         Άγιος Βασίλειος (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), έτ. 1908

9)         Αγία Τριάδα (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), 18ος αιών (;)

10)      Προφήτης Ηλίας (διαστάσεις 0,8 χ 0,5 μ.), 18ος αιών (;)

b)         Εικόνες σε ύφασμα (πανί).

1)          Ευαγγελιστής Ιωάννης     (Σε ύφασμα σχήματος οβάλ). 18ος αιών (;)

2)          Ευαγγελιστής Ματθαίος (Σε ύφασμα σχήματος οβάλ). 18ος αιών (;)

3)          Ευαγγελιστής Λουκάς      (Σε ύφασμα σχήματος οβάλ). 18ος αιών (;)

4)          Ευαγγελιστής Μάρκος     (Σε ύφασμα σχήματος οβάλ). 18ος αιών (;)

5)          Προφήτης Σολομών          (Σε ύφασμα σχήματος οβάλ). 18ος αιών (;)

6)          Προφήτης Δαυίδ                (Σε ύφασμα σχήματος οβάλ). 18ος αιών (;)

Ξυλόγλυπτη παράσταση του Άι-Γιώργη
σε τέμπλο του Γέρμα, έτ. 1775.
(Επεξεργασία Γ.Τ.Α.)

c)         Εικόνες μικρές, στην ανώτερη ζώνη του τέμπλου (Δωδεκάορτο).

1)         Ο Εσταυρωμένος Χριστός, η Παναγία και τρεις άγιοι (διαστ. 25 χ 23 εκατ). Οι περισσότερες αυτής της ομάδας χρονολογούνται στο έτος 1775.

2)         Ιεράρχες και άγιοι  -«-

3)         Ανάληψη                    -«-

4)         Βάπτιση                      -«-

5)         Υπαπαντή                   -«-

6)         Σταύρωση                  -«-

7)         Κυριακή του Παραλύτου                -«-

8)         Ο Νιπτήρ                    -«-

9)         Κυριακή των Βαΐων           -«-

10)      Μυστικός Δείπνος  -«-

11)      Έγερση Λαζάρου     -«-

12)      Περιτομή χριστού   -«-

13)      Πεντηκοστή               -«-

14)      Κυριακή των Μυροφόρων             -«-

15)      Κυριακή του Θωμά                                            -«-

16)      Κυριακή της Σαμαρείτιδος             -«-

17)      Η Ά Οικουμενική Σύνοδος               -«-

18)      Ο Χριστός στο ναό 12ετής               -«-

19)      Η Ανάληψη                                            -«-

20)      Ο Χριστός, η Παναγία, ο Πρόδρομος και Άγιοι      -«-

21)      Οι Σαράντα μάρτυρες                      -«-

22)      Η Παναγία και ο Χριστός -«-

23)      Η Ανάσταση του Χριστού                -«-

24)      Τρεις προφήτες και ο άγιος Χριστόφορος               -«-

25)      Ο Άγιος Γεώργιος                -«-

 Παναγία, η "των Πάντων Χαρά",
έχουσα στην μητρική αγκάλη της τον Γέρμα.

26)      Εικόνα Δυτικότροπη. Σιντριβάνι και ολόγυρα στρατιώτες και πολίτες (τεμάχιο μεγαλύτερης εικόνας;)    -«-

27)      Άγιος Ελευθέριος               -«-

28)      Οι άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη.(ημικατεστραμμένη)    -«-

29)      Η Παναγία με τον Χριστό (στο δεξιό εικονοστάσι).

30)      Ο άγιος Γεώργιος (στο αριστερό εικονοστάσι).

31)      Ο Ευαγγελισμός                 -«-

32)      Η Ανάσταση του Χριστού                -«-

33)      Ο Χριστός ένθρονος (στον Δεσποτικό θρόνο).

34)      Η Βάπτιση. Βρίσκεται στην Πρόθεση         -«-

35)      Ο Νυμφίος                                            -«-

36)   Οι άγιοι Διονύσιος και Νικάνορας                18ος αιών (;)

37)   Ο άγιος Μηνάς           18ος αιών (;)

38)      Η Κοίμηση της Θεοτόκου                (50χ45).

39)      Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ     (20χ27).

40)   Η Αγία Τριάς (0,6 χ 0,45 μ.) 19ος αιών (;). Βρίσκεται στον Γυναικωνίτη.

41)   Η Αγία Τριάς (Η Στέψη της Παρθένου) Δυτικής τεχνοτροπίας. 19ος αιών.

42)   Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος (0,8 Χ0.45 μ.).

43)   Προσκυνητάριο του Αγίου Τάφου Δωρεά Χατζη-Τριαντάφα (Ντιαφή;). Σε μουσαμά, έτ. 1859.

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος.
Απεικόνιση σε Ευαγγέλιο
του Γέρμα, έτ. 1811.

d)        Λοιπές εικόνες (διπλοαναφερόμενες)

Η Παναγία Οδηγήτρια. Η εφέστια εικόνα του Γέρμα. Βρίσκεται στο νότιο προσκυνητάρι. Έτ. 1775.

Ο άγιος Γεώργιος, Η τιμώμενη εικόνα του ναού. Βρίσκεται στο βόρειο προσκυνητάρι. Έτ. 1775.

Ο Δεσπότης Χριστός ένθρονος. Βρίσκεται στο Δεσποτικό θρόνο. Έτ. 1775

e)             Εικόνες τέμπλου, από το ναό του Aylou Αθανασίου

1)         Ο Χριστός ευλόγων 17ος αιών {;)

2)         Ο άγιος Αθανάσιος 17ος αιών (;). Είναι ημικατεστραμμένη.

3)         Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος (0,4 χ 0,75). 19ος αιών

4)         Οι άγιοι Διονύσιος και Νικάνωρ

5)         Ο Χριστός ευλόγων.

6)         Η Παναγία Οδηγήτρια.

7)         Ο άγιος Γεώργιος

8)         Ο άγιος Αθανάσιος.

f)       Εξαπτέρυγα

1)         Η Σταύρωση και η Ανάσταση του Κυρίου. 19ος αιών (;) (αργυρό υπέροχης τέχνης).

2)         Η Κοίμηση της Θεοτόκου και ο χριστός. (αργυρό υπέροχης τέχνης)

3)         Ο Χριστός ένθρονος και ο Άγιος Γεώργιος. (αργυρό υπέροχης τέχνης)΄.

Ο Χριστός στο Άγιο Ποτήριο. Ξυλόγλυπτη
παράσταση στον ενοριακό ναό του Γέρμα.
18ος αιών.

g)      Αργυρά ιερά σκεύη

1)         Ιερό Ποτήριο με κάλυμμα Έχει επιγραφή: «Το παρόν αφιερώθη εις τον καζά Καστοριάς εις χωρίον Λόνιτζα 1859»

2)         Δισκάριο με κάλυμμα.

3)         Ασημένιες καντήλες (οι παλιές).Βρίσκονται στο σκευοφυλάκιο.

h)      Άλλα ιερά αντικείμενα

1)         Επιτάφιος χρυσοκέντητος με μαργαριτάρια, ρωσικός.

2)         Ξυλόγλυπτος Σταυρός ευλογίας, με εικονίσεις Εικονίζονται η Σταύρωση και η Ανάσταση του Χριστού

3)         Ξυλόγλυπτος Σταυρός ευλογίας με απεικονίσεις Εικονίζεται ο Χριστός εντός του Αγίου Ποτηριού

4)         Αργυρόδετο Ευαγγέλιο. Έκδοση Βενετίας, έτ. 1811.

5)         φλάμπουρο με τη Βάπτιση 19ος αιών (;)

i)          Ξυλόγλυπτα

1)         Ξυλόγλυπτο τέμπλο. Έτ. 1775 (όπως περιγράφεται σε σχετική μελέτη του Γ. Τ. Αλεξίου)..

2)         Δεσποτικός θρόνος. Έτ. 1775.

3)         Προσκυνητάρι της Παναγίας 17ου αιώνα (;).

4)         Προσκυνητάρι αγίου Γεωργίου, πάτρωνα του ναού. Έτ. 1775.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παρουσιαζόμενη καταγραφή των ιερών εικόνων και αντικειμένων έγινε κατά το έτος 1983 (;) από τους: α) Ιερέαν π. Αθανάσιο Κατσιάπη, β) Ευάγγελον Παπαδημητρίου, δάσκαλον, γ) Γεώργιον Αλεξίου, δάσκαλον. Αντίγραφο του προκείμενου καταλόγου έχει κατατεθεί στην Ιερά Μητρόπολη Καστοριάς.

Ο Άρχων Μιχαήλ σε ναό
του Γέρμα, έτ. 1775.

Ο Δεσπότης Χριστός σε αργυρό εξαπτέρυγο.
18ος αιών;.

Η Γοργόνα. Ξυλόγλυπτη παράσταση
στον ενοριακό ναό του Γέρμα, έτ. 1775.

Βινιέτα σε Ευαγγέλιο του Γέρμα, έτ. 1811.