Η Ισπανική γρίπη στον Γέρμα Καστοριάς κατά το έτος 1918.

Κύριε, ανάπαυσον τας ψυχάς των δούλων Σου.

Η λεγόμενη Ισπανική γρίπη ήταν μια φοβερή πανδημία που ξέσπασε κατά το έτος 1918. Υπολογίζεται, ότι απ΄αυτήν τη γρίπη πέθαναν τότε σε όλον τον κόσμο περισσότερα από 20 εκατομμύρια άνθρωποι. Στον Γέρμα Καστοριάς η γρίπη έφθασε το Φθινόπωρο του αναφερόμενου έτους. Η περίοδος έξαρσής της κράτησε, σύμφωνα με τα λεγόμενα του αείμνηστου Κώστα Φ. Κατσάνου, 13 ημέρες, κατά τις οποίες απεβίωσαν 86 άνθρωποι. Καθημερινώς πέθαιναν συνήθως 7 - 8 άτομα, κυρίως παιδικής και γεροντικής ηλικίας. Ο χώρος του Νεκροταφείου, που βρισκόταν τότε στο κέντρο του χωριού και δίπλα στον ενοριακό ναό του Αγίου Γεωργίου, δεν επαρκούσε για την ταφή των πολλών νεκρών και γι αυτό οι κάτοικοι τους έθαβαν έξω απ' τον οικισμό, στον λόφο του Αγίου Αθανασίου. Τους νεκρούς τούς συνόδευε μόνον ο ιερέας Γεώργιος Τζήμος (ο Παπατζήμος), που έβαζε στα γένεια του ασβεστοπολτό, για να μην κολλήσει και ο ίδιος τον ιό, και βεβαίως (τους συνόδευαν) οι στενοί συγγενείς τους.

Η μεταφορά των θανόντων στο υποτυπώδες νεκροταφείο γινόταν με απλές σανίδες και με πρόχειρες σκάλες. Για τον λόγο αυτόν η σορός ενός νεκρού, του Νταμίτσ..., κατά τη μεταφορά της στο νεκροταφείο γλίστρησε απ' τη σκάλα όπου ήταν τοποθετημένη κι έπεσε στον παρακείμενο τού δρόμου βαθύ λάκκο της Μπιστεριάς, απ' όπου την έβγαλαν με δυσκολία και πολλές προφυλάξεις.

Όταν έληξε η γρίπη, όλοι οι κάτοικοι του Γέρμα ήταν βαρυπενθούντες. Δεν υπήρχε σπίτι χωρίς νεκρό. Πολλοί γονείς είχαν χάσει τα τέκνα τους, αρκετοί σύζυγοι είχαν απομείνει μόνοι στη ζωή, και πολλά τέκνα είχαν ορφανέψει.

Λίγο καιρό αργότερα, ο Σύλλογος Γερμανιωτών Καναδά και ΗΠΑ έστειλε αρκετά χρήματα για να γίνει (κι έγινε) η περίφραξη του Νεκροταφείου στην πλαγιά του προαναφερόμενου λόφου του Αγίου Αθανασίου, όπου βρίσκεται έκτοτε.

Ακριβώς κάτω απ' το Νεκροταφείο, ο τότε Πρόεδρος της Κοινότητας Φίλιππος Κατσάνος πρότεινε να δημιουργηθεί, και δημιουργήθηκε, ο παλιός Σχολικός Κήπος, του οποίο η πύλη σώζεται μέχρι σήμερα.

Ας είναι αιωνία η μνήμη των 86 κατοίκων του Γέρμα, που πέθαναν το έτος 1918 από την Ισπανική γρίπη.

Γ.Τ.Α.

Σημείωση. Ο αείμνηστος Κωστας Κατσάνος, που αναφέρεται στο παρόν κείμενο, ήταν στρατιώτης κατά την περίοδο της γρίπης και βρισκόταν στον Γέρμα με άδεια. Εκεί αρρώστησε βαριά, δεν μπόρεσε να επιστρέψει εγκαίρως στη Μονάδα του και κηρύχτηκε λιποτάκτης, πιστοποίησε όμως ότι είχε νοσήσει απ' τη γρίπη και απαλλάχτηκε της ποινής.