Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2017

Λαογραφικά του Γέρμα Καστοριάς, τραγούδια και παροιμίες.

Παρωδία Γερμανιώτικου γάμου την Πρωτοχρονιά.
Α) Παραδοσιακά τραγούδια παλαιών Γερμανιωτών

1) Της Κυρατσοβιάς η κόρη.
Της Κυρατσοβιάς η κόρη απ’ το Κόλιαντρο (;),
κάθε Κυριακή αλλάζει και στολίζεται
και στις σκάλες π’ ανεβαίνει μον’ γυαλίζεται.
.........................................................
Κι ο Μεχμέτ Αγάς ’πο πέρα χαμογέλασε,
ρίχνει μήλο τη βαραίνει, δεν τον λόγιασε,
ρίχνει μάλαμα κι ασήμι, χαμογέλασε.

2) Βουλγαροπούλα θέριζε
Βουλγαροπούλα θέριζε,
ντουρ Γκέγκα μ’, ντουρ,
σ’ έναν μεγάλο κάμπο,
Βουλγαροπούλα μου,
...........................................
κι ο Γκέγκας την αγνάντευε,
ντουρ Γκέγκα μ’ ντουρ,
από μια ψηλή ραχούλα,
Βουλγαροπούλα μου,
...........................................
ειν’ οι χειρές (=δεματάκια) σαν πρόβατα,
ντουρ Γκέγκα μ’, ντουρ,
τα δεμάτια σαν κριάρια,
σε κλαιν’ τα μάτια μου.

Ο Γέρμας Καστοριάς
3) Πεθερός και πεθερά (σκωπτικό άσμα αρραβώνων)
Τον κακό τον πεθερό,
τον στρώνω εδώ, τον στρώνω εκεί,
τον στρώνω στρώμα από σακί.
………………………………
Και την κακιά την πεθερά,
τη στρώνω εδώ, την στρώνω εκεί,
τη στρώνω ένα προσκέφαλο
κι ένα γουμαροκέφαλο.

Β) Παροιμιακές φράσεις παλαιών Γερμανιωτών
1.         Αυτός αν είχε ικανή (= άξια) γυναίκα, με τα τόπια (= βόμβες) δεν θα τον σήκωναν (δηλαδή, θα είχε μεγάλη προκοπή και κύρος στην κοινωνία).
2.         Δώμ’ ξινόμπαμπω μ’ κουλούρα (= δώσε με μπάμπω μου ξινή κουλούρα). (Το λένε σε κάποιον που κάνει μια δουλειά παράκαιρα, με καθυστέρηση, "κατόπιν εορτής").
3.         Εμείς τη νύφη μας την έχουμε μόνο για το μπουχαρί. (Το λένε οι συγγενείς του γαμπρού σ’ αυτούς που μέμφονται τη νύφη τους για την οκνηρία της).
4.         Να πηγαίνετε στην εκκλησιά, για να φοβάστε τον Θεό. Αυτοί που δεν πηγαίνουν είναι αθεόφοβοι.
5.         Αυτός τράνεψε με τις λειτουργιές (= τα πρόσφορα) της εκκλησιάς. (Λέγεται για παπαδοπαίδι, που "δεν αγαπάει πολύ τη δουλειά", που δεν ξέρει "πως βγαίνει το ψωμί").
6.         Να μην "πηγαίνετε" με Τουρκάλες, γιατί θα σας φύγει το άγιο μύρο (που σας έβαλε ο παπάς όταν σας βάπτισε).
7.         Τι κρυώνεις έτσι; δεν βαραίνουν τα κρούσταλλα.
8.         Όποιος έφαγε το μέλι έχει τη μύγα στο κεφάλι. (Το λένε σε κάποιον που προσπαθεί ανεπιτυχώς να καλύψει ένα παράπτωμά του).
9.     Ό,τι κι αν κάμεις να έχεις την ημέρα μπροστά σου ( δηλαδή, να αρχίζεις όλες τις εργασίες σου το πρωί).
10.     Τα μυρμήγκια είναι πλούτος. (Το λένε σε κάποιον, όταν εμφανιστούν  στην αυλή τού σπιτιού του μυρμηγκοφωλιές με αναρίθμητα μικροσκοπικά μυρμήγκια).

Χριστουγεννιάτικο δέντρο του Γέρμα.
Καταγραφή Γ.Τ.Α., Οκτώβριος - Νοέμβριος 2017.

Ζεύγος παλαιών Γερμανιωτών.
Ο Γρηγόρης Μανίκας και η σύζυγός του.


Τρεις φίλοι, αείμνηστοι πλέον. Έτ. 2005.

Χριστουγεννιάτικη φάτνη στον Γέρμα.


Χιόνια στο μνημείο
του Ανώνυμου Μακεδονομάχου

Σελτσιώτης σαμαράς στην πλατεία του Γέρμα, έτ. 2002.

Χιόνια στην προτομή του καπετάν-Γέρμα.