Λαϊκό παραμύθι απ' τον Γέρμα Καστοριάς: “Η Ρούσα και ξανθομαλλούσα”.

  

    Την παλαιά εποχή στο χωριό μας, μόλις βασίλευε ο ήλιος κι έπεφτε το βαθύ σκοτάδι, οι άνθρωποι κλείνονταν αναγκαστικά στα σπίτια τους κι έβγαιναν απ' αυτά μόνον όταν είχαν κάποια μεγάλη ανάγκη. Τις νύχτες που υπήρχε αστροφεγγιά έμπαιναν μέσα στο χωριό και κυκλοφορούσαν στους στενούς κι έρημους δρόμους και στα σκοτεινά σοκάκια του πανέμορφες νεράιδες και ξωτικά που κατοικούσαν στα ανθισμένα λιβάδια και στα όμορφα δάση τής γύρω περιοχής. Εάν τότε κάποιος άνθρωπος έβγαινε απ' το σπίτι του και συναντούσε τυχαίως το δρόμο του μια νεράιδα απομακρύνονταν γρήγορα από κοντά της χωρίς να τη μιλήσει. Εάν όμως έκανε το λάθος και τη χαιρετούσε, του έκλεβε αμέσως τη λαλιά και έμενε σ' όλη του τη ζωή “μούτος” (μουγκός).

Οι νεράιδες και τα ξωτικά κυκλοφορούσαν ελεύθερα μέσα στο χωριό μέχρι τις πρωινές ώρες κι επέστρεφαν στις κατοικίες τους πριν λαλήσουν οι πετεινοί. Εάν επέστρεφαν μεν κατά το ξημέρωμα, αλλά μετά το λάλημα των πετεινών έχαναν τις μαγικές τους ιδιότητες και γίνονταν (σαν τις) απλές και συνηθισμένες γυναίκες.   

   Τις νύχτες με πανσέληνο, οι νεράιδες που τριγύριζαν στους δρόμους πήγαιναν και στο λεγόμενο “πηγάδι (= κρήνη) του Τσιουχαντάρη” με το αστείρευτο και μαγεμένο νερό, που βρισκόταν στο κέντρο του χωριού. Έβγαζαν τότε εκεί τα αέρινα κι αραχνοΰφαντα πέπλα που φορούσαν, τα άφηναν στην άκρη και λούζονταν όλες μαζί στη μεγάλη λεκάνη του.

    Κάποια φεγγαρόφωτη βραδιά που οι νεράιδες λούζονταν αμέριμνες, ξέγνοιαστες και χωρίς ενδύματα στην αναφερόμενη κρήνη, τις πλησίασε αθόρυβα μία κακιά και πονηρή γειτόνισσα γυναίκα κι άρπαξε το πέπλο τής ομορφότερης απ' αυτές. Τη νεράιδα αυτήν την έλεγαν Ρούσα και είχε μακριά ξανθά μαλλιά, που ήταν ριγμένα ξέπλεκα στην πλάτη της. Όταν η Ρούσα και ξανθομαλλούσα είδε την κακιά γυναίκα να έχει αρπάξει το πέπλο της, την ακολούθησε γρήγορα μέχρι το σπίτι της και την παρακαλούσε κλαίγοντας να της το επιστρέψει, αλλά μάταια. Αντιθέτως μάλιστα, μόλις η μικρή νεράιδα μπήκε στο σπίτι τής πονηρής γυναίκας, αυτή την έσπρωξε και την κλείδωσε μέσα στη “μεσάντρα” της (= μεγάλη ντουλάπα) και δεν την άφηνε να βγεί και να φύγει απ' εκεί.

    Ακριβώς τότε έφτασε στην κρήνη και η νεράιδα μητέρα τής Ρούσας, δεν βρήκε εκεί την κόρη της και αλαφιασμένη άρχισε αμέσως να την αναζητάει τραβώντας τα μαλλιά της και φωνάζοντας επανειλημμένα: “Ρούσα και ξανθομαλλούσα, που είσαι;”, “Ρούσα και ξανθομαλλούσα, που είσαι;”

    Η “φυλακισμένη” μικρή νεράιδα άκουγε με τρόμο και αγωνία τις σπαρακτικές φωνές τής μάνας της που την αναζητούσε κι έλεγε επανειλημμένα με την νεράιδινη γλώσσα της στην κακιά και πονηρή γυναίκα: “Άκου το μάνα που λαλεί”, “Άκου το μάνα που λαλεί”, δηλαδή, άκουσε τη μάνα μου που φωνάζει και άφησέ με να βγω έξω και να πάω κοντά της. Εκείνη όμως δεν την άφηνε να φύγει και τη φοβέριζε λέγοντας, πως αν απαντούσε θα της ξερίζωνε τα όμορφα μαλλιά της. Και η μικρή νεράιδα φοβόταν και δεν μιλούσε, μέχρι την ώρα που λάλησαν οι πετεινοί. Τότε, η νεράιδα μητέρα τής Ρούσας και οι άλλες νεράιδες και τα ξωτικά πρόλαβαν και γύρισαν εγκαίρως στα πράσινα λιβάδια και στα πυκνά δάση που κατοικούσαν, κι έκτοτε, λόγω της αναφερόμενης απαγωγής, δεν ξαναγύρισαν και δεν ξαναφάνηκαν ποτέ στο χωριό,  η όμορφη Ρούσα και ξανθομαλλούσα όμως δεν μπόρεσε να βγει απ' τη “μεσάντρα”, πριν το λάλημα των πετεινών, μεταμορφώθηκε αμέσως σε μια συνηθισμένη γυναίκα και παρέμεινε για πάντα σ' εκείνο το σπίτι.

    Ύστερα από λίγο καιρό, η νεράιδα Ρούσα και ξανθομαλλούσα παντρεύτηκε τον όμορφο γιό τής πονηρής και σκληρής γυναίκας, απόκτησαν μαζί πολλά παιδιά κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. 

Σημείωση.

Τα διαφορετικά στοιχεία μιας παραλλαγής του παραμυθιού:

 Οι νεράιδες που έμπαιναν τις νύχτες στο χωριό κυκλοφορούσαν με τις μορφές εξωτικών πουλιών και συνομιλούσαν με τη λαλιά τους, η δε Ρούσα και ξανθομαλλούσα όταν την καλούσε η μάνα της έλεγε στην κακιά γυναίκα,  "Άκου το πουλί που λαλεί".

Γιώργος Τ. Αλεξίου.

Έκθεση για την 28η Οκτωβρίου 1940 του Γερμανιώτη μαθητή Δημοτικού Σχολείου Γιάννη Γ. Προδαφίκα (1977 – 2019).

 Θέμα:  Ένα γράμμα στα Ελληνόπουλα που πολέμησαν στα ελληνοαλβανικά σύνορα. 

 Θεσσαλονίκη 19 Οκτωβρίου 1987.

    Αγαπητά Ελληνόπουλα,  

    Ποτέ δεν φαντάστηκα σε ποιό σημείο αντοχής μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος όταν αγωνίζεται για την πατρίδα.

Απευθύνομαι σ' εσάς, που προσπαθήσατε να ελευθερώσετε την πατρίδα μας πολεμώντας γενναία στα ελληνοαλβανικά σύνορα, χωρίς ύπνο, ούτε μια μπουκιά ψωμί στο στόμα και πεθαμένοι απ' την κούραση. Πόσα και πόσα τραβήξατε μέσα στο κρύο και στο χιόνι, πάνω στα ψηλά βουνά όπως η πίνδος ! .Πολλοί από σας αφήσατε την τελευταία πνοή από πείνα, από κρυοπαγήματα και άλλες αρρώστιες ή από βόλια εχθρικά.

    Όμως η χειρότερη αρρώστια ήταν η γάγγραινα, που έπαιρνε στο δρόμο της τους γενναίους πολεμιστές και που μόνο με το κόψιμο του χεριού ή του ποδιού γλύτωναν. Σας φαντάζομαι να βαδίζετε παράξενα μέσα στο χιόνι, κουκουλωμένοι με τη χλαίνη και να παίρνετε χίλιες προφυλάξεις για να μη σας πάρουν είδηση οι εχθροί, προσπαθώντας να τους αιφνιδιάσετε. Σας ακούω να φωνάζετε “αέρα” σε επίθεση. Οι νικηφόροι αγώνες σας μας γεμίζουν συγκίνηση και ενθοσιασμό. Αισθάνομαι εθνική υπερηφάνεια για τα κατορθώματά σας. Σωστά είπαν τότε: ”Οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες”.

Θα σας θυμόμαστε πάντα και θα τιμούμε εσάς που αγωνιστήκατε για την πατρίδα και την ελευθερία μας.

Γιάννης Γ. Προδαφίκας.

Σημείωση.

Ο αείμνηστος Γιάννης Γ. Προδαφίκας (1977 – 2019) ήταν ένας φέρελπις Γερμανιώτης νέος, αξιολάτρευτος και πολύ αγαπητός στους συγγενείς, τους φίλους και τους γνωστούς του. Γεννήθηκε στη όμορφη Φλώρινα κι έζησε εκεί ευτυχισμένα παιδικά κι εφηβικά χρόνια. Αργότερα μετακόμισε με την πατρική του οικογένεια στη Θεσσαλονίκη. Ευρισκόμενος στη συμπρωτεύουσα ασθένησε σοβαρά και γι' αυτό επέστρεψε με τους γονείς του κι εγκαταστάθηκε στο αγαπημένο του χωριό, τον Γέρμα Καστοριάς, όπου ύστερα από μερικά χρόνια απεβίωσε κι ετάφη. Εις ανάμνησή του δημοσιεύεται ακολούθως μία αξιοπρόσεκτη μαθητική έκθεσή του (: Σκέφτομαι και Γράφω), που είχε γράψει στις 19 Οκτωβρίου 1987, σε ηλικία 10 ετών !