Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015

«Πώς το πίνουν οι γαϊδάρ’». Εύθυμη ιστορία απ’ τον Γέρμα Καστοριάς.

Σε αμπέλι του Γέρμα.
Οι άντρες του Γέρμα, πριν το έτος 1960 περίπου, γλεντούσαν και ξεφάντωναν στους γάμους και στα πανηγύρια του χωριού τους πίνοντας το περίφημο γερμανιώτικο κρασί. Συχνά, κατά τη διάρκεια της οινοποσίας τους, άκουγαν από κάποιον γλεντζέ της παρέας τους την περιπαιχτική φράση: «Δυνατό είναι ! Πώς το πίνουν οι γαϊδάρ’;» και αμέσως ξεσπούσαν όλοι σε δυνατά γέλια, διότι θυμούνταν την παρακάτω εύθυμη ιστοριούλα:
Την παλαιά εποχή ζούσαν και κατοικούσαν σε κάποιο σπίτι του Γέρμα, ένας γέρος και τα δυο παιδιά του με τις γυναίκες τους. Καθημερινά, μεσημέρι και βράδυ, ο γέρος και οι γιοί του κάθονταν γύρω απ’ τον «τράπεζο» (: χαμηλό κυκλικό τραπέζι) κι έτρωγαν και κρασόπιναν, ενώ οι δυο γυναίκες του σπιτιού στέκονταν όρθιες πίσω τους και τους υπηρετούσαν.
Κάποιο βράδυ «σώθηκε» (: τελείωσε) το κρασί που έπιναν οι τρεις άντρες και πρόσταξαν αμέσως τις δύο συννυφάδες να κατέβουν από τη σκάλα της «γκλαβανής» (: καταπακτής) στο υπόγειο κελάρι και να φέρουν γρήγορα απ’ εκεί άλλο κρασί. Πράγματι, οι δυο γυναίκες κατέβηκαν στο κελάρι και «τράβηξαν» απ’ το βαένι του μία κανάτα δυνατό και μυρωδάτο κρασί. Όμως, αντί να το μεταφέρουν αμέσως στον πεθερό και στους άντρες τους άρχισαν να το «δοκιμάζουν» (: να το πίνουν λίγο - λίγο) οι ίδιες με τη σειρά και γι’ αυτό ξεχάστηκαν και παρέμειναν λίγη ώρα εκεί.
Οι άντρες ανησύχησαν για την αργοπορία των δύο συννυφάδων και γι’ αυτό ο ένας απ’ τους γιούς πήγε στην καταπακτή κι έσκυψε το κεφάλι του στο άνοιγμά της, για να ιδεί τι συνέβαινε κάτω στο κελάρι.
Την ώρα εκείνη η μία γυναίκα ρουφούσε ηδονικά απ’ την κανάτα το μυρωδάτο κρασί κι έλεγε στην άλλη:
-            «Δυνατό είναι, πώς το πίνουν οι γαϊδάρ’!» (: οι γάιδαροι, δηλαδή ο πεθερός και οι άντρες τους).
-            «Ρίχνουμε και νερό, γαϊδούρες», φώναξε τότε οργισμένος ο άντρας που τις έβλεπε απ’ την καταπακτή…

Γ.Τ.Α.

Νταμιτζάνα
με γερμανιώτικο κρασί.

Ο Γέρμας Καστοριάς

Παλαιό κελάρι του Γέρμα.
Αναπαράσταση στο Λαογραφικό Μουσείο του χωριού.

Τράπεζος στο Λαογραφικό Μουσείο Γέρμα.

Γερμανιώτικη μουστόπιτα  με καρύδια.


Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2015

Η πεθερά στη δεξαμενή. Λαϊκό ιστόρημα απ’ τον Γέρμα Καστοριάς

Παραδοσιακή φορεσιά γυναίκας
του Γέρμα (η καθημερινή).
Στα παλιά τα χρόνια ζούσε σε κάποιο χωριό ένας άντρας που ονομαζόταν Νικόλας. Ο άντρας αυτός κατοικούσε σε ένα μεγάλο σπίτι με τη γυναίκα του τη Μάρω και με τη μάνα του και με την πεθερά του. Ο Νικόλας αγαπούσε πολύ τη γυναίκα του και ικανοποιούσε πρόθυμα όλες τις επιθυμίες και απαιτήσεις της, λογικές και παράλογες.
Κάποιο βράδυ η Μάρω είπε στον άντρα της:
-Νικόλα, με αγαπάς πολύ;
- Σε αγαπώ πάρα πολύ, απάντησε ο Νικόλας.
- Εάν πράγματι με αγαπάς, θέλω να με το αποδείξεις, είπε η Μάρω. Να πας τώρα στο δωμάτιο που διαμένουν οι μάνες μας, να πάρεις τη δική σου μάνα και να την πετάξεις στη δεξαμενή (: στέρνα) που βρίσκεται δίπλα στο σπίτι μας και είναι γεμάτη νερό!
Ο Νικόλας σηκώθηκε και χωρίς αντίρρηση πήγε στο δωμάτιο που κοιμούνταν οι δύο συμπεθέρες, εκεί όμως, αντί ν’ αρπάξει την αγαπημένη μάνα του, άρπαξε τη μισητή πεθερά του και την πέταξε στη δεξαμενή, όπου αυτή πνίγηκε αμέσως. Ύστερα γύρισε στη γυναίκα του και την είπε, πως έκανε ό,τι τον είχε ζητήσει.
Η Μάρω μόλις το άκουσε αυτό άρχισε να χορεύει και να λέει το εξής τραγούδι: «Του Νικόλα η μάνα κολυμπάει, κολυμπάει, κολυμπάει...».
Παλαιό αγροτόσπιτο του Γέρμα
Όταν η Μάρω τελείωσε το χορό και το τραγούδι της άρχισε τότε να χορεύει ο Νικόλας και να λέει τραγουδιστά: «Άιντε να φέξει και να ιδούμε τίνος μάνα κολυμπάει, κολυμπάει, κολυμπάει…».
-Τι λόγια είναι αυτά που λες; Τον ρώτησε η Μάρω.
-Αύριο θα το καταλάβεις, απάντησε ο Νικόλας.
Την άλλη μέρα πρωί-πρωί η Μάρω πήγε στο δωμάτιο που διέμεναν οι δύο συμπεθέρες για να ιδεί τη μάνα της, αλλ’ όμως αντί γι’ αυτήν είδε ζωντανή την πεθερά της. Αμέσως υποψιάστηκε τι είχε συμβεί, έτρεξε αλαφιασμένη στη δεξαμενή, βρήκε εκεί πνιγμένη τη λατρεμένη της μητέρα και τότε άρχισε να σκούζει, να κλαίει και να οδύρεται…


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η καταγραφή του Ιστορήματος έγινε στον Γέρμα απ’ τον Γ.Τ.Α. την 30η Σεπτεμβρίου 2015.

Πικραγγουριά.

Παρωδία παραδοσιακού γάμου στον Γέρμα.
Λογκατσάρια έτους 1970 (;).

Συμπεθέρες ("σμιθιρές")
(Η φωτογραφία ελήφθη απ' το διαδίκτυο
)

Ο Γέρμας. Φωτογραφία 2/10/2015.

Παραδοσιακή φορεσιά
γυναίκας του Γέρμα
(η επίσημη).

Αργαλειός στο Λαογραφικό  Μουσείο του Γέρμα.


Δεξαμενή (: στέρνα).
Η φωτογραφία ελήφθη απ΄το διαδίκτυο.