Παροιμίες και παροιμιώδεις φράσεις απ’ τον Γέρμα Καστοριάς

Παραδοσιακό κέντημα Γερμανιώτισσας κόρης
(περί το έτος 1925)

1)        Μαύρος είναι και ο καφές, αλλά τον πίνουν οι βασιλιάδες.

2)        Ο γαμπρός γιος δεν γίνεται, ούτε η νύφη θυγατέρα.

3)        Η γκαστρωμένη (: έγκυος γυναίκα) που καμαρώνει την κοιλιά της θα γεννήσει κορίτσι.

4)        Όλοι έχουν κώλο, αλλά (περι)γελούν τον άνθρωπο που τον δείχνει.

5)        Αμ, δεν έστριψαν τα στάρια (δηλαδή, δεν καρποφόρησαν τα σιτηρά σου και γι’ αυτό δεν έχεις χρήματα (ειρωνεία)).

6)        Αν δεις στ’ όνειρό σου παιδί, παιδαμάρα θα έχεις (: θα ταλαιπωρηθείς).

7)        Μετά τα σαράντα σου χρόνια μη φτιάχνεις τίποτα (δεν θα προλάβεις να τ’ απολαύσεις).

8)        Τα παιδιά τρώνε κούμπουλα (: ξινά κορόμηλα), και τα (ανύπαρκτα) δόντια της γριάς τσιουτνιάζουν (: μουδιάζουν).

9)        Φίδι μας έφαγε και δείξιμο δεν έχουμε.

10)     Τότε που θα παντρέψω εγώ τη θυγατέρα μου όλα τα σκυλιά θα κοιμούνται (το λέει η μάνα που έχει άγαμη κόρη, σ’ αυτούς που τη μέμφονται για τούτο).

Ο πανέμορφος Γέρμας.
Άποψη απ' την τοποθεσία  " Σουρβιές Τρυπένου".

11)     Οι ξένοι πόνοι μάς έφαγαν, οι δικοί μας μάς γεράζουν.

12)     - Παππού χιονίζει. - Ας χιονίζει, παιδί μου, να φανεί ο νοικοκύρης (δηλ. ποιος έχει κάνει το κουμάντο του για το χειμώνα).

13)     Μία αμαρτία έχει ο κλέφτης, και χίλιες αυτός που κάνει υποθέσεις για το όνομά του.

14)     Όταν ανακατεύεις φαγητό που βράζει, να το σταυρώνεις με το κουτάλι σου.

15)     Κοίταξε τον πατέρα και πάρε τη θυγατέρα.

16)     Η δουλειά δεν σε τρώει, το βάσανο σε τρώει.

17)     Έδωκα το καπέλο μου και πήρα το μαντήλι της (το λέει ο άνδρας που έχει αυταρχική γυναίκα).

18)     Ποιος ξέρει που θα γυαλίσουν τα (νυφικά) τέλια σου; στον Καλατάκο ή στο Κουρί; (δηλαδή, είσαι δύστροπο κορίτσι και γι’ αυτό θα (σε πάνε να) παντρευτείς σε ξένο χωριό, στο Κωσταράζι ή στο Σισάνι).

19)     Τέτοιο στόμα που έχεις, εκεί που θα πας (: που θα παντρευτείς) με εννιά λογιές θα το ράψεις (το λένε σε ανύπαντρη κόρη που αντιμιλάει).

Στην "Παναγιά Κερασόβου",  περί το έτ. 1955.

20)     Η δεύτερη παντρειά είναι σακούλα μου και σακούλα σου (δηλ. οι σύζυγοι δεν έχουν κοινό ταμείο, ο καθένας ενισχύει τα παιδιά απ’ τον πρώτο του γάμο).

21)     Ότι και να κάνεις, την κάπα σου δεν την αλλάζεις (δηλ. δεν μπορείς να σβήσεις το άσχημο οικογενειακό σου παρελθόν).

22)     Απ’ τη στάχτη φαίνεται αν είναι καλό το κορίτσι (δηλ. είναι καλό, αν ξυπνάει πολύ πρωί να πετάξει τη στάχτη και βγαίνει τότε απ’ το σπίτι του περιποιημένο και χτενισμένο ).

23)     Αυτήν που έχεις (τη θυγατέρα), θα την έχεις για κρύο νερό και ζεστό ψωμί (δηλ. την κόρη σου δεν θα μπορέσεις να την παντρέψεις).

24)     Εσένα, να μη σε πουν στραβοκατούρησες (δηλ. είσαι πολύ εύθικτος).

25)     Δώσ’ μου το ψάρι, νά το γρόσι (δηλ. πρώτα να παίρνεις το προϊόν που αγόρασες και μετά να δίδεις το αντίτιμό του στον πωλητή).

Ξεκούραση Γερμανιωτών κατά τη συγκέντρωση πέτρας!
(βελτίωση βοσκότοπου) στην  περιοχή Μελίσσι,
περί το έτ. 1960.

Γερμανιώτικο ταχτάρισμα (: παιχνδιάρισμα νηπίου απ’ τη μητέρα του)

Να ’ταν και ταχιά γιορτές

και την άλλη Πασχαλιές,

να χορεύω τον (…Γιωργάκη)

χωπ, χωπ, χωπ…

(Καταγραφή Γ.Τ.Α.)