Ο Γέρμας Καστοριάς: Τα μικρά γεφύρια του Γέρμα Καστοριάς.

Φωτ. 1. Η μεγαλύτερη γέφυρα του Γέρμα
στην τοποθεσία "Λιβάδι".

Ο οικισμός του Γέρμα Καστοριάς (φωτ. 2) βρίσκεται εντός μιας στενόμακρης κοιλάδας μήκους 20 χιλιομέτρων περίπου, η οποία περιβάλλεται από ψηλά και δασωμένα βουνά. Η κοιλάδα αυτή διαρρέεται από δύο μικρά ποτάμια, το “Μουρικίσιο” και το “Γιαζιοβινό”, τα οποία ενώνονται στο μέσον της και εκβάλλουν τα σμιγμένα νερά τους στον ποταμό Αλιάκμονα.

Απ’ την παλαιά εποχή και μέχρι σήμερα, οι αγρότες κάτοικοι του Γέρμα κατασκεύαζαν και κατασκευάζουν σε κομβικά σημεία των εν λόγω αείρροων ποταμών τους μικρά ξύλινα γεφυράκια (φωτ. 9, 10, 11) και διαβαίνουν απ’ αυτά όταν πλημμυρίζουν οι αντίστοιχες κοίτες.

Τσιμεντένιο γεφύρι κατασκευάστηκε για πρώτη φορά στον Γέρμα από τη Νομαρχία Καστοριάς το έτος 1952 (;), στην τοποθεσία “Λιβάδι”. Το γεφύρι αυτό παρασύρθηκε και καταστράφηκε κατά το θέρος του 1957 απ’ τα νερά του πλημμυρισμένου υπόψη ποταμού. Στο ίδιο σημείο η ίδια Νομαρχία ξαναέκτισε περί το έτος 1980 την υπάρχουσα μεγάλη και στέρεα τσιμεντογέφυρα (φωτ. 1). Τότε επίσης έκτισε δίπλα σ’ αυτήν τη γέφυρα, στο παρακείμενό της ρέμα του “Χάβου”, το εκεί ευρισκόμενο μικρό γεφύρι (φωτ. 3).

Φωτ. 2. Το όμορφο χωριό "Ο Γέρμας" Καστοριάς.

Περί το έτος 1970, ο αείμνηστος Γερμανιώτης εργολάβος Ζήσης Χρ. Δαραβίγκας έκτισε δύο γερές τσιμεντογέφυρες, τη μία επί του “Μουρικίσιου” ποταμού, στη θέση “Βάφτς” (φωτ. 4), και την άλλη στο “Γιαζιοβινό’ ποτάμι, στην τοποθεσία “Μπατάν”, δίπλα στον αγρό του κ. Γιώργου Παπακώστα (φωτ. 5).

Γύρω στο έτος 2010 (;), ο τότε Δήμος Ίωνος Δραγούμη τοποθέτησε ένα προκατασκευασμένο γεφυράκι με σιδερένιο σκελετό επί του αναφερόμενου ποταμού στην τοποθεσία “Καραμεγάλη”, κοντά στο εκεί υπάρχον κτήμα του κ. Πάτροκλου Πέλκα (φωτ. 6). Απ’ το γεφύρι αυτό περνούν οι βοσκοί της εκεί περιοχής τα ποίμνια των αιγοπροβάτων τους. Την ίδια εποχή κατασκεύασε και μία ιδιότυπη γέφυρα επί του ποταμιού της Γιάζιας, στην περιοχή Βρύση και μπροστά ακριβώς από το κτήμα του κ. Κώστα Τ. Αλεξίου. Το άνοιγμα διέλευσης των υδάτων της γέφυρας αυτής συγκροτείται από τέσσερις μεγάλους τσιμεντένιους σωλήνες, που είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλον (φωτ. 7).

Τέλος, το έτος 2016, ο εργολάβος κ. Βασίλης Δέδης κατασκεύασε επάνω σε παραποτάμιο δρόμο αναδασμού τρεις μικρές τσιμεντογέφυρες, τη μία επί του ρέματος Κερασόβου (φωτ. 8) στην τοποθεσία Καραμεγάλη, και τις άλλες δύο επί του ρέματος Μπίλιας στη θέση Πόρος.

Φωτογραφίες των αναφερόμενων γεφυριών πλαισιώνουν το παρόν κείμενο.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Το δημοτικό τραγούδι: Της Άρτας το γιοφύρι.

Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες

γιοφύρι εθεμέλιωναν στης Άρτας το ποτάμι.

Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν.

Μοιριολογούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες:

"Αλοίμονο στούς κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,

ολημερίς να χτίζουμε το βράδυ να γκρεμιέται."

Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στο ποτάμι,

δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σαν χηλιδόνι,

παρά εκελάηδε κι έλεγε ανθρωπινή λαλίτσα:

"Αν δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει,

και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη,

παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,

που έρχεται αργά τ’ αποταχύ και πάρωρα το γιόμα…"

Σημείωση. Το τραγούδι αυτό το γνώριζαν όλες οι γυναίκες του Γέρμα και το τραγουδούσαν μέχρι τη δεκαετία του 1970 περίπου στα παιδιά και στα εγγόνια τους.