Παροιμίες απ’ τον Γέρμα Καστοριάς.

1.          

Ο Γέρμας  Καστοριάς.

   Όποιος δεν έχει παιδιά έχει ένα βάσανο, όποιος έχει παιδιά έχει πολλά βάσανα.

2.             Στο νεκρό θα γελάσουν και στ’ χαρά (= γάμο) θα κλάψουν.

3.             Όλον τον κόσμο γύρισα, σαν το μπόι μου βρήκα, σαν την καρδιά μ’ δεν βρήκα.

4.             Φτύνω σιαπάν’ φτύνω τα μούτρα μ’, φτύνω σιακάτ’ φτω (=φτύνω) τα ποδάρια μ’. (: βρίσκομαι σε μεγάλο δίλημμα).

5.             Πριν ανέβεις στο γομάρ’ (= γαϊδούρι) βαραίνεις τα ποδάρια σ’. (: λέγεται για ανυπόμονο άνθρωπο).

6.             Με το νου σου Πασχαλιά φτιάνεις.

7.             Με τ’ αρνιά κουρεύεται (= κάνει παρέα με μικρότερούς του ηλικιακά).

8.             Με το κριθάρι της χαράς (= γάμου) το άλογο δεν τον βγάζει το χειμώνα.

9.             Μόνο ένα μπάλιο βόιδι έχει το χωριό;

10.          Ποιος έχασε την αντροπή (= ντροπή) για να τη βρει αυτός;

11.          Το ποτάμι που βάζ’ (=βουίζει) μη το φοβάσαι.

12.          Σκυλί από κοπάδ’ και γυναίκα από σπίτ’ (να πάρεις).

13.          Ο παλιός ο γάτος θέλει τρυφερά ποντίκια (λέγεται για έκφυλο γέροντα).

14.          Βρέχει λάδι και χιονίζει κάστανα και καθόλου δεν τον μέλλει (: λέγεται για νωθρό και αδιάφορο άνθρωπο).

1

Φοιτητές στην πλατεία του Γέρμα. Πάσχα 1967.

5.          Δεμένο σκυλί κοπάδι δεν φυλάγει (: εργασία που γίνεται με καταναγκασμό δεν είναι επιτυχής).

16.          Τα σκυλιά που έχουν κακόν νοικοκύρη (= αφεντικό) δαγκώνουν.

17.          Ο δρόμος της γυναίκας είναι κοντός. (: η γυναίκα δεν μπορεί να πάει εκεί που πηγαίνει ο άντρας και να κάνει ό,τι κάνει αυτός).

18.          Ο ύπνος βάνει γόνατα (: χοντρούς μηρούς) και ξεγυμνώνει τον ντιάντιο (= πισινό). (:Λεγόταν για υπναρού και τεμπέλα γυναίκα που δεν ύφαινε τα φορέματά της).

19.          Όταν πεθάνει ο άντρας «πεθαίνει» και η γυναίκα τ’. Ο άντρας στο χώμα και η γυναίκα στον κόσμο.

20.          Ρώτησαν τον Θεό τι δουλειά κάνει εκεί ψηλά που βρίσκεται και είπε, σκάλες ανεβάζω και σκάλες κατεβάζω. (: ανεβοκατεβάζω σε αξιώματα, πλούτη και δύναμη, ανθρώπους, έθνη, λαούς).

21.          Σκουμπώσ’ για να γίνει η δουλειά σ’ (= σφίξε το ζωνάρι σου και κάνε εσύ ο ίδιος τη δουλειά σου για να τελειώσει έγκαιρα και να είναι σωστή).

22.          Όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια (για το μέλλον), ο Θεός γελάει.

23.          ‘Έπεσαν τα βουνά και σηκώθηκαν οι κοπριές (Λέγεται, όταν στην κοινωνία “οι πρώτοι γίνονται έσχατοι, και οι έσχατοι πρώτοι”)

24.          Τι θα με κάνει; Θα με ξεγανώσει τη γάστρα; (οι γάστρες δεν γανώνονται).

(Καταγραφή Γ.Τ.Α.)

Ο εκκλησιαστικός επίτροπος
Λάζαρος Πρώιος.

Ο Σιδέρης Πρώιος απαγγέλλει ποίημα,
περί το έτος 1960.