Παροιμίες και παροιμιώδεις φράσεις απ’ τον Γέρμα Καστοριάς.

Ο Γέρμας Καστοριάς,
Παιδική ζωγραφιά της Αντιγόνης Κ. Αλεξίου.
Την έκανε το έτος 1995, σε ηλικία 7 ετών.

        1) Γράψε με μοίρα (μια καλή τύχη) και ρίξε με πίσω στ’ θύρα.

            2) Τρώγει σαν ο μούτος το τυρί.

3)  Το σκυλί θέλει να έχει το αφεντικό του πολλά παιδιά (για να παίζει με αυτά), ενώ η γάτα θέλει να είναι άτεκνο, για να παίζει μ’ αυτήν.

4)  Έπεσε απ’ τα χέρια μου το κουτάλι, φίλος θα μας έρθει.

5)  Αν δώσεις χρήματα σε κάποιον μη τα γυρεύεις, θα στα δώσει ο Θεός από άλλη μεριά.

6)  Ο λόγος είναι σπόρος και γεμίζει όλο τον κόσμο.

7)  Να βρεις τα πρόβατά σου κουρμπάν (=σφαγμένα, ψόφια) (κατάρα).

8)  Γιατί έρχεσαι με τα μούτρα Σνιάτσκο; (: με το πρόσωπο "συννεφιασμένο", όπως το κοντινό βουνό Σινιάτσικο).

9)  Όποιος δεν κτίσει σπίτι και δεν παντρέψει κορίτσι δεν ξέρει τι είναι η ζωή (: πόσο σκληρή είναι η ζωή).

10)   Εγώ θέλω να καβαλικέψω σε άλογο κι εσύ με λες ν’ ανέβω σε γάϊδαρο; (: Το λέει ο μέλλων πεθερός όταν προξενεύουν στο παιδί του κάποιον (-α) από "κατώτερη" οικογένεια.

11)   Κάμε γαμπρό, κάμε γομάρι (: Το λέει κάποιος που έχει αχάριστο γαμπρό).

12)   Η πέτρα στο τόπο της είναι βαρύτερη (: αν βγει απ’ το έδαφος ύστερα εύκολα μετακινείται) (Συμπέρασμα: Οι νέοι δεν πρέπει να ξενιτεύονται).

13)   Τί θα με κάνεις; Θα με ξεγανώσεις τη γάστρα; (η γάστρα δεν γανώνεται) (Συμπέρασμα: αψηφώ την απειλή σου).

14)   Ώσπου να σκεφτεί ο γνωμικός, ο μωρός την έκανε τη δουλειά του, (ή το πέρασε το ποτάμι).

15)   Όχι όπως ήξερες μωρέ νύφη, αλλά όπως βρήκες.

16)   Από εκεί που πέρασε το ποτάμι θα ξαναπεράσει (Λέγεται για οικογένειες που ξέπεσαν οικονομικά και μετά ανορθώθηκαν).

17)   Κάθε αρνί (σφάγιο) απ’ το τσιγκέλι του κρέμεται (δηλαδή, ο καθένας έχει τη δική του τύχη, που είναι μοναδική).

18)   Αυτή η στρούγκα τέτοιο μαξούλι βγάζει.

19)   Αυτός έχει τη γνώμη πίσω απ’ το αφτί. (: πρώτα λέγει και πράττει και ύστερα σκέφτεται).

20)   Η γυναίκα σε φτιάχνει και η γυναίκα σε καταστρέφει. (η προκοπή της οικογένειας εξαρτάται από τις ικανότητες της συζύγου – μητέρας).

21)   Όλοι γελούν μ’ εμένα κι εγώ γελώ μ’ αυτούς.

22)   Με της νούνας το πουκάμισο (: το ρουχαλάκι της βάπτισής σου) είσαι ακόμα (δηλαδή, έχεις μυαλό βρέφους).

23)   Ελάτε γνωμικοί να φάτε το βιο του μωρού (Λέγεται για κάποιον που κάνει πολυδάπανο γάμο).

24) Παίρνουμε το τριαντάφυλλο και αφήνουμε τ’ αγκάθια (: το λένε τα πεθερικά που παίρνουν γαμπρό ή νύφη από ιδιότροπη οικογένεια).

25)   Απ’ τα σαΐνια βγαίνουν μπούφοι, κι απ’ τους μπούφους βγαίνουν σαΐνια.

26)   Αν με σπάσεις (= τρυπήσεις) με τη βελόνα, θα σε σπάσω με τη σακοράφα.

27)   Αφού έχω το μασιά, γιατί να κάψω τα χέρια μου;

28)   Καλός γιατρός δεν είναι αυτός που δίνει πολλά φάρμακα, αλλά αυτός που δίνει το ιλιάτς (: το κατάλληλο φάρμακο).

29) Αυτός ο άνθρωπος δεν έχει πέτνον (= πετεινόν) (το λένε για άνθρωπο νωθρό, αδύναμο, καχεκτικό).

30) Μη τρώτε πολύ τυρί, θα σας τρυπήσει η καραμούζα το κεφάλι (το λέγαν στα μικρά παιδιά).

31) Δεν έχουμε τυρί να φάμε, το πήρε η καραμούζα και το ανέβασε στης Γκέγκως το λευκάδι (το λέγαν στα μικρά παιδιά όταν νήστευαν κι επρόκειτο να κοινωνήσουν).

(Συλλογή Γ.Τ.Α.)