Το παιχνίδισμα “δώμ’ φωτιά” (: δώσε με φωτιά) στον Γέρμα Καστοριάς.

Δυνατή φωτιά ("μπαρμπατούρα") σε τζάκι.
Η φωτογραφία ελήφθη απ' το Διαδίκτυο.

Στα παλιά τα χρόνια, πριν το έτος 1960, τα μέλη τής κάθε οικογένειας του Γέρμα Καστοριάς μαζεύονταν κατά τις ψυχρές νύχτες του χειμώνα γύρω απ’ το αναμμένο τζάκι του σπιτιού τους και περνούσαν ευχάριστα την ώρα τους λέγοντας συναρπαστικά παραμύθια και κάνοντας διάφορα έξυπνα παιχνιδίσματα. Ένα τέτοιο παιχνίδισμα είναι και το θεματικό, που γινόταν ως εξής:

Μια γυναίκα της οικογένειας, συνήθως η μητέρα, καθόταν μπροστά στο τζάκι, μάζευε ολόγυρά της τα μικρά παιδιά και κατόπιν ένωνε – έφερνε σε εσωτερική επαφή – τις δύο παλάμες των χεριών της και σχημάτιζε μ’ αυτές μία ιδιότυπη χοάνη, και με τα ανοιχτά κι εφαπτόμενα δάχτυλά τους (σχημάτιζε) μία ιδιόμορφη “σκάλα” με τέσσερα “σκαλοπάτια”. Αμέσως μετά, ένα από τα παιδιά ακουμπούσε το δάχτυλο-δείχτη του χεριού του στο πρώτο σκαλοπάτι της αναφερόμενης σκάλας και ζητούσε φωτιά λέγοντας:

- Δωμ’ φωτιά (: δώσε με φωτιά).

Και η μητέρα του απαντούσε:

-Ανέβα παραπάν’.

Τότε το παιδί έβαζε το δάχτυλό του στο πιο πάνω σκαλοπάτι και ξαναέλεγε:

- Δωμ’ φωτιά.

Και η μητέρα του απαντούσε πάλι:

-Ανέβα παραπάν’, κ.ο.κ.

Όταν το παιδί έφτανε στο τέταρτο σκαλοπάτι και ξαναζητούσε φωτιά, η μητέρα του έλεγε:

-Σέβα (: μπες) μέσα και πάρε.

Και τότε το παιδί έχωνε ξαφνικά και γρήγορα το χέρι του ανάμεσα στις εφαπτόμενες παλάμες της μάνας του, άρπαζε την υποτιθέμενη φωτιά και την έβγαζε έξω πριν προλάβει αυτή να το συλλάβει. Αμέσως τότε όλα τα μέλη της οικογένειας ξεσπούσαν σε δυνατά γέλια.

Αυτό επαναλαμβανόταν με το ίδιο παιδί 3 – 4 φορές και μετά η μητέρα του γράπωνε το χέρι του παιδιού, προς μεγάλη απογοήτευση των αδελφών του. Κατόπιν επαναλαμβανόταν το ίδιο παιχνίδι με τα υπόλοιπα παιδιά, έως την ώρα που αυτά νύσταζαν και πήγαιναν στα κρεβάτια τους να κοιμηθούν. (Γιώργος Αλεξίου).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ.  Η κ. Πόπη Ζάχου, που θυμάται καλύτερα το παρουσιαζόμενο παιχνίδισμα, έγραψε τα εξής: Τι ωραία χρόνια, μπράβο!!! – εμείς στο σπίτι το παίζαμε σχεδόν κάθε βράδυ!!! Ενήλικας: Μπες μέσα και πάρε! (μετά την απάντηση του ενήλικα… εμείς το συνεχίζαμε) Παιδί: Μήπως έχεις κανένα σκύλο και με δαγκώσει; Ενήλικας: Όχι, όχι! Παιδί: Μήπως έχεις κανένα κόκορα και με τσιμπήσει; Ενήλικας: Όχι, όχι! Και συνέχιζαν έτσι μέχρι να αποφασίσει ο μικρός να μπει μέσα για να πάρει φωτιά και να βγάλει γρήγορα το χέρι χωρίς να τον πιάσει ο μεγάλος. Αν προλάβαινε να του πιάσει το χέρι τότε έπρεπε ο μικρός να μιμηθεί τη φωνή κάποιου ζώου.

Ο Γέρμας Καστοριάς.

Τζάκι σε παλιά οικία "τς Σιάτστας " (: της Σιάτιστας).