Ταχτάρισμα απ’ τον Γέρμα Καστοριάς

Η Γερμανιώτισσα γιαγιά
Μαρία Αλεξίου (1864 - 1944)
με την εγγονούλα της Μαλαματή
(φωτ. έτ. 1920)

Τα παλιά τα χρόνια, πριν το έτος 1960 περίπου, οι ηλικιωμένες γυναίκες του Γέρμα που είχαν εγγονάκι «κουπαντζιούρα» (: ηλικίας ολίγων μηνών), το έβγαζαν συχνά από τη «σαρμάντσα» (: ξύλινο κουνιστό λίκνο), το ξεφάσκιωναν, φορούσαν στο κεφαλάκι του το «καπησιόλι» (: σκουφάκι που είχε καρφιτσωμένο στη μετώπη του σταυρουδάκι, ματόχαντρο και φλουρί), το έπαιρναν τρυφερά στην αγκαλιά τους και για να το κάνουν να «ξεχάσει» (: να γελάσει και να χαρεί), έπαιζαν με τα ποδαράκια του κι έλεγαν τραγουδιστά το παρακάτω ταχτάρισμα:

«Έγνεσεν η μπάμπω

δυο κουβάρια γνέμα,

τά ’βαλε στο φούρνο (: στο μαγειριό),

ήρθαν τα κατσικάκια

λόζιουσαν τα κουβάρια (: τ’ ανακάτεψαν),

γύρισε η μπάμπω,

παίρνει ένα ξύλο

βαραίν’ τα κατσικάκια,

πάτ  το ένα (: χτυπούσε απαλά το ένα ποδαράκι),

πάτ  και τ’ άλλο (: χτυπούσε απαλά και το άλλο ποδαράκι),

πατ, πατ και τα δυο».

 (Καταγραφή του Γ.Τ.Α.)

Σαρμάντσα στο Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης.

Ο Γέρμας Καστοριάς.

Γιαγιά με το εγγονάκι της στην αγκαλιά.
Η εικόνα ελήφθη απ' το Διαδίκτυο

Ματόχαντρο, αποτρεπτικό της βασκανίας.

Η φωτογραφία ελήφθη απ' το Διαδίκτυο