Ο Γέρμας Καστοριάς: Γερμανιώτικη λαογραφία. «Την ημέρα της Άι-Σωτήρας παρδαλίζουν τα σταφύλια και τα μαζώνουμε στο μαντήλι».

Την παλαιά εποχή και μέχρι το έτος 1965, περίπου, όλοι οι αγρότες κάτοικοι του Γέρμα είχαν ιδιόκτητο αμπέλι και τρυγούσαν απ’ αυτό τα εκλεκτά σταφύλια τους. Τα σταφύλια αυτά άρχιζαν να παρδαλίζουν (: να μαυρίζουν μερικές ρώγες τους) περί την 6^η Αυγούστου, δηλαδή κατά την εορτάσιμη εβδομάδα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού. Εκ του λόγου τούτου, όταν πλησίαζε η αναφερόμενη μεγάλη εορτή, οι ηλικιωμένες Γερμανιώτισσες έλεγαν στις νεότερες γυναίκες και στα μικρά κορίτσια τους την εξής εκτενή παροιμιακή φράση:

«Την ημέρα της Άι-Σωτήρας (: του Σωτήρος) παρδαλίζουν τα σταφύλια και τα μαζώνουμε στο μαντήλι,

την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου (: της Παναγιάς) τα μαζώνουμε στην ποδιά,

και την ημέρα της Σταφυλοπαναγιάς (: Γενεσίου της Θεοτόκου, 6^η Σεπτεμβρίου) τα μαζώνουμε στο καλάθι».

Έχοντας υπόψη αυτά τα συμβουλευτικά λόγια οι νεαρές κοπέλες του Γέρμα εκείνης της εποχής και παρακινούμενες απ’ τις μητέρες τους, σχημάτιζαν, κατά την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, αμέσως μετά τον εκκλησιασμό τους στον ενοριακό ναό του Αγίου Γεωργίου, παρέες 5 – 6 ατόμων και μετέβαιναν στα αμπέλια τους με γέλια, με τραγούδια και με χαρές. Φτάνοντας εκεί «σκαλιωρνούσαν (‹ καλή + ώρα)(= πρωτοδοκίμαζαν)» τις πρώτες μαύρες ρώγες των σταφυλιών τους, μάζευαν αρκετές σε ένα καθαρό μαντήλι και τις μετέφερναν και τις πρόσφερναν με ευχαρίστηση στους γονείς τους και στα άλλα μέλη των οικογενειών τους. Τα ίδια και αναλόγως έπρατταν αυτές οι νεαρές Γερμανιώτισσες και κατά τις άλλες δύο προαναφερόμενες εορτές, του Δεκαπενταύγουστου και της Σταφυλοπαναγιάς.

Η Παναγιά με τον μικρό Χριστό
να ευλογεί σταφύλι. Αυτό πράττει
και η Εκκλησία την 6η Αυγούστου.

Σήμερα στον Γέρμα υπάρχουν μόνο 2-3 αμπέλια, αλλ’ υπάρχουν όμως και πάμπολλες κληματαριές στις οικίες του χωριού και γι’ αυτό οι Γερμανιώτες, ακολουθώντας την παράδοσή τους και «για το καλό, «δοκιμάζουν» (: γεύονται) κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού τις πρώτες ώριμες ρώγες σταφυλιών απ’ τις κληματαριές τους.

(Γιώργος Τ. Αλεξίου).

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Τσιριτρό

Σε μια ρώγα από σταφύλι

έπεσαν οχτώ σπουργίτες

και τρωγόπιναν οι φίλοι.

Τσίρι - τίρι, τσιριτρό,

τσιριτρί, τσιριτρό!

………………………

Εχτυπούσανε τις μύτες

και κουνούσαν τις ουρές

κι είχαν γέλια και χαρές.